Slimme connectiviteit voor verbonden objecten

In het najaar van 2015 liet Proximus het LoRa-netwerk op het Belgische landschap los. Momenteel is het netwerk beschikbaar in Vlaanderen, Brussel en in de belangrijkste steden van Wallonië. Ook in alle havens en luchthavens is LoRa aanwezig.

In feite is het LoRa-netwerk een ‘open source’ samenwerking van providers wereldwijd. Naast Proximus maken ook partners als Cisco, Semtech, KPN en Orange er deel van uit. Proximus is de enige die als operator een volwaardig LoRa-netwerk in België aanbiedt. De partij die ondersteuning biedt bij de uitrol hiervan is Actility.

“Voluit staat LoRa voor Long Range Wide Area Netwerk. We bieden dat netwerk specifiek voor IoT aan, naast bestaande netwerken als 2G, 3G, 4G, wifi en bluetooth. De reden dat we voor een apart netwerk hebben gekozen, is dat we met LoRa snel en over lange afstanden kleine pakketjes informatie uit sensoren kunnen overdragen. Concreet maakt het LoRa-netwerk gebruik van de lage frequentie 868MHz. Long range, low power dus. Precies dat wat IoT nodig heeft”, licht Glenn Festraets toe.
“Op het moment van onze keuze voor LoRa bestond er weliswaar een alternatief, met name Sigfox. Met die technologie hadden we de markt sneller kunnen betreden omdat die toen meer matuur was, maar we hebben voor LoRa gekozen omdat dit netwerk een grotere veiligheid garandeert door de driedubbele encryptie. Bovendien biedt LoRa toch net iets meer mogelijkheden. Zo kun je met die technologie wat grotere pakketjes data versturen. Ook het batterijverbruik van sensoren binnen dit netwerk ligt lager. Het Sigfox-netwerk wordt in België intussen ook ingezet voor IoT, maar dan geëxploiteerd door Engie M2M.”

Voor Proximus is LoRa niet de enige manier om aan de IoT-noden te beantwoorden. Naast het LoRa-netwerk biedt de telecomoperator al langer M2M-technologie aan. “Ook M2M kunnen we als IoT beschouwen. Alleen wordt hierbij niet met sensoren, maar met simkaarten gewerkt om data uit te wisselen. Als een simkaart in een gsm of iPad steekt, spreken we niet over IoT. Maar zodra die in een modem – bijvoorbeeld het navigatiesysteem van een truck – huist, dan kunnen we dat wel onder de noemer IoT plaatsen.”

​Van telecomoperator tot end-to-end-provider voor IoT

Proximus levert niet alleen de technologie, je kunt er als eindgebruiker ook aankloppen voor volledig uitgewerkte IoT-oplossingen.
G. Festraets: “Uiteraard blijft Proximus in de eerste plaats een operator. Maar omdat we al veel kennis over netwerken en technologie in huis hadden, hebben we besloten ook van IoT een strategische groeimarkt te maken. Daarom helpen we klanten ook bij het uitwerken van integrale oplossingen. Daarvoor kan de eindklant rechtstreeks bij ons terecht of bij een van onze vele partners Zo tellen we intussen om en bij de 170 partners in ons netwerk. Zeker bij omvangrijke projecten zoals NxtPort is een zeer nauwe samenwerking met partners een must (zie kader).”

“Een groot voordeel van werken met partners, is dat zij vaak meer kennis hebben over de markt waarin een bedrijf actief is. Voor veel eindgebruikers zijn wij nog steeds in de eerste plaats een telecomoperator. Dan is het handig dat we via specialisten in de sector makkelijker een luisterend oor krijgen. Om ‘smart buildings’ te creëren, bijvoorbeeld, werken we nauw samen met MCS, een in vastgoed gespecialiseerd software- en adviesbureau.”

Eigen sensor en middleware

Omdat Proximus geen hardware ontwikkelt, worden ook sensoren door partners geleverd. Wel werkt de onderneming vandaag samen met een partner aan een geheel eigen sensor. “Vaak bieden bestaande sensoren nog steeds niet precies wat we willen. Daarom hebben we op basis van de meest voorkomende ‘use cases’ besloten een sensor te maken die aan de meeste eisen beantwoordt. De hardware is zo goed als klaar, maar de configuratie – met welke frequentie gaan we berichten versturen, bijvoorbeeld – zijn we nog ineen aan het puzzelen”, vertelt Glenn Festraets.

Verder heeft Proximus met de hulp van Ordina een eigen middleware met de naam MyThings ontwikkeld. Die vormt als het ware de lijm tussen de sensoren en de backend van de klant. Zo worden enerzijds de implementatie en integratie vereenvoudigd, anderzijds biedt dat platform eindgebruikers een dashboard die de stand van zaken zeer inzichtelijk maakt.

​Groeiende waaier aan toepassingen

Voor Proximus was 2016 het jaar van zijn intrede op de IoT-markt. “In eerste instantie wilden bedrijven vooral weten wat we met IoT deden”, aldus Glenn Festraets. “Sinds begin dit jaar komen er steeds vaker concrete projecten. We zijn er dan ook van overtuigd dat 2017 het jaar van de doorbraak wordt.”

Waste management, bijvoorbeeld, is een markt waar Proximus veel potentieel ziet. Zo kunnen ultrasone sensoren peilen in welke mate containers gevuld zijn en hoeven niet nodeloos ophalers langs gestuurd te worden.
G. Festraets: “Voor dergelijke toepassingen verwachten we ook veel van onze Location Based Services, die we binnenkort binnen het LoRa-netwerk willen opzetten. Daarmee kun je weliswaar niet – zoals met gps – exact nagaan waar een container zich bevindt. Wel kun je via triangulatie tussen drie verschillende ‘base stations’ de locatie bij benadering bepalen, zodat je weet bij welke klant hij staat. Ook kunnen in andere toepassingen, waar gps-technologie niet mogelijk of wenselijk is, kunnen Location Based Services van pas komen.”
 
Verder biedt Proximus bij veel transportgerelateerde toepassingen een antwoord met zijn IoT-oplossingen: fleetmanagement, tracking & tracing, ecodriving, fuel management, enzovoort. Op veel van die vlakken heeft de telecomoperator al ruime ervaring via zijn M2M-oplossingen.
G. Festraets: “Zo hebben we samen met Touring het project MyCar opgezet. Daarbij combineren we een simkaart met een dongle. Een iets oudere technologie, maar ze werkt wel prima. Dankzij MyCar is je auto permanent met het internet verbonden. Op die manier wordt bijvoorbeeld een snellere pechverhelping mogelijk, kan wie veilig rijdt een goedkopere polis krijgen en ontvang je tips over waar je op je route het goedkoopst kunt tanken. Mobiliteit is trouwens een terrein waar we ons helemaal thuis voelen. Sinds kort hebben we bijvoorbeeld een nieuwe entiteit met de naam BeMobile in het leven geroepen, die zich volledig op het mobiliteitsaspect focust.”

Verder zijn ‘coldchain monitoring’, security, ‘smart lockers’, ‘smart buildings’ (energy metering, facility management, light management, …) en machine monitoring toepassingsgebieden waar Proximus zijn IoT-pijlen op richt. “Met de steeds strengere voedselwetgeving wordt bijvoorbeeld een betrouwbare monitoring van koeltoestellen een must. Om voor die markt die gepaste IoT-oplossingen te bieden, werken we vaak samen met onze partner Quality Guard”, illustreert Glenn Festraets. “Met de smart lockers willen we dan weer inspelen op de groeiende nood aan afhaalpunten voor e-commerce. Hoewel we die nog niet in de praktijk hebben gebracht, kunnen we ze wel al met onze partner Beluma aanbieden. Concreet kun je met die oplossing als consument een bericht naar een locker sturen. Die herkent je gsm-nummer en zal – na de nodige verificaties – de locker vrijgeven.”­­­­­

Gezien de omvang van de Proximus-organisatie heeft het IoT-team ook een mooi speelveld om sommige toepassingen vooraf uit te testen. “Zo kunnen we experimenteren met sensoren in vergaderzalen. Het is bijvoorbeeld interessant om te weten hoe vaak de deur van een vergaderzaal opengaat, zodat er geen schoonmaakploeg opgetrommeld hoeft te worden als die zaal toch niet gebruikt is. Daarnaast kunnen sensoren die de temperatuur en het CO2-niveau meten, ook het comfort binnen gebouwen verhogen. Het project dat we in Aarschot hebben gelanceerd om vrije parkeerplaatsen in de stad te spotten met behulp van sensoren op parkeerplaatsen en een app, heeft ons geïnspireerd om eventueel ook in onze eigen parkeergarage plaatsen via een soortgelijke toepassing toe te wijzen. Onze eigen organisatie heeft dus ook baat bij IoT.”
­­­­­­­­­­­­­
Om potentiële toepassingen in kaart te brengen, zat Proximus bijvoorbeeld ook al met belangrijke fashionspelers zoals E5 en Decathlon rond de tafel.
G. Festraets: “Daar bleek bijvoorbeeld dat een drukknop in de pashokjes interessant zou zijn. Daarmee kunnen klanten van op afstand assistentie vragen. Zonder IoT is het lastig om zo’n knop te voorzien aangezien je ofwel kabels moet trekken ofwel moet werken met een batterij, die snel leeg is. Een eenvoudige sensor daarentegen gaat gemakkelijk vijf tot vijftien jaar mee, afhankelijk van de hoeveelheid data die je meet en de frequentie waarmee je berichten uitstuurt.”

Als advies voor bedrijven die op zoek zijn naar een geschikte IoT-oplossing geeft Glenn Festraets mee: “Spot eerst de belangrijkste uitdagingen in je bedrijf en bedenk of je efficiënter zou werken mocht je meer data hebben. Als dat zo is, bekijk dan of je met sensoren de nodige data kan capteren. Begin met het project waar sensoren de grootste toegevoegde waarde bieden en evolueer verder naarmate je de technologie beter onder de knie krijgt. Ook belangrijk: evalueer je processen om de paar jaar opnieuw, zeker als die snel veranderen.”

Netwerken van de toekomst

Om een treffend antwoord op de groeiende IoT-behoeften te bieden, breidt Proximus zijn IoT-team fors uit. Daarnaast worden nieuwe ontwikkelingen en technologieën continu geëvalueerd. “Momenteel onderzoeken we de toegevoegde waarde van Narrowband-IoT (NB-IoT)-technologie”, zegt Glenn Festraets. “Net als LoRa berust die technologie op een low power wide area netwerk en wordt er met sensoren gewerkt. Een groot voordeel van NB-IoT is dat we onze bestaande antennes kunnen gebruiken, terwijl we voor LoRa afzonderlijke base stations in België moesten plaatsen. Trouwens, de reden dat we nog geen volledige LoRa-dekking in Wallonië hebben, is dat je er voor base stations in principe een bouwvergunning moet hebben. Daarvoor zijn we nu samen met de Waalse overheid een oplossing aan het uitwerken. Ook als je internationale IoT-plannen hebt, loop je met LoRa tegen de grenzen aan. Ook daaraan wordt gewerkt. Zo voeren we gesprekken met KPN, die het LoRa-netwerk in Nederland aanbiedt, om connectiviteit over de grenzen heen te garanderen. Maar sowieso lukt grensoverschrijdend werken vlotter met NB-IoT. Naar alle verwachting zullen we met NB-IoT ook meer datapakketjes binnen dezelfde tijdsspanne kunnen doorsturen. Een ander voordeel is dat die technologie nog beter dan LoRa geschikt is voor indoor toepassingen.”

Of NB-IoT dan LoRa zal vervangen? “Dat is een punt van discussie, maar persoonlijk denk ik van niet”, meent Glenn Festraets. “Zo gaan batterijen bij LoRa langer mee dan bij NB-IoT. Ik geloof dat elke technologie zijn eigen toepassingsgebieden zal hebben. Hoe onze NB-IoT-oplossing precies in elkaar zal steken, ligt trouwens nog niet vast. Er zijn ook nog geen standaarden voor die technologie, wat maakt dat er momenteel nog verschillende versies bestaan. Wanneer we precies met NB-IoT van wal zullen steken, weten we evenmin. Maar dat die technologie onze IoT-gelederen binnen afzienbare tijd zal versterken, is wel zeker.”

Waar zien we IoT tegen pakweg 2020 staan? “Er beweegt momenteel heel veel, en voorspellingen zijn moeilijk te maken. Sommige rapporten stellen dat tegen die tijd vijf miljard objecten geconnecteerd zullen zijn. Zo’n vaart zie ik het niet lopen. Wel geloof ik dat er in de bedrijfswereld steeds meer ‘gewone’ objecten geconnecteerd zullen worden, zoals wagens en kantoorruimtes. Ook de steeds strengere regelgeving – denk maar aan ‘cold chain monitoring’ – kan een stimulans zijn om met IoT aan de slag te gaan. De puur consumentengerichte toepassingen, waar bijvoorbeeld de koelkast bijhoudt wat er op het boodschappenlijstje moet, zie ik veel minder snel evolueren. Ik denk dat businessgerelateerde toepassingen toch eerder het voortouw zullen nemen wat IoT betreft.”

Kader: Proximus bouwt mee aan NxtPort

Proximus bouwt mee aan NxtPort
Eerder dit jaar kondigde de Antwerpse havengemeenschap met NxtPort een nieuw havenplatform aan. Om dit grootschalige project te realiseren, werkt Proximus samen met Microsoft en Nallian, gespecialiseerd op het vlak van data-uitwisseling met de nodige logistieke knowhow.

Doel is om samen een hoogtechnologisch platform te bouwen waarop data veilig kunnen worden gedeeld. Bovendien wordt het zo mogelijk nieuwe oplossingen snel te implementeren met de bouwstenen op de NxtPort Market. De NxtPort Market maakt meer bepaald gebruik van de mogelijkheden van het Proximus EnCo-platform. Dat platform biedt ontwikkelaars en bedrijven toegang tot de technologieën van Proximus en zijn partners. Met dat platform kunnen eenvoudig nieuwe applicaties worden ontwikkeld. Het voorbije jaar werd het EnCo platform tijdens ‘hackatons’ en workshops op een flexibele manier opgebouwd, in continue interactie met de doelgroep.

Uiteindelijk wil NxtPort een levendig ecosysteem van bedrijven en ontwikkelaars worden. Daarbinnen zal Proximus zijn digitale technologieën zoals IoT-sensoren, sms-diensten of mobiliteitsgegevens ter beschikking stellen. Op die manier worden voorwerpen en processen virtueel met elkaar verbonden, wat moet leiden tot betere inzichten en beslissingen.