Digitalisering en het KOOP

Over het algemeen wordt gesteld dat voor het KOOP de supply chain eerder ‘Lean’ kenmerken vertoont: je probeert zo efficiënt mogelijk producten naar een voorraad te leveren.
Na het KOOP wil je dan weer zo vlot mogelijk de producten bij de klant krijgen. Er zal enige flexibiliteit nodig zijn en de extra capaciteit om die te bieden, zorgt ervoor dat je niet aan een optimale efficiëntie kunt werken. We spreken dan van ‘Agile’ karakteristieken in de supply chain.
Om het verschil duidelijk te maken kun je het volgende voorbeeld nemen: je gaat niet met een twintigtonner individuele pakketjes ‘to order’ leveren, evenmin ga je een vloot bestelwagens inzetten om een bestelling wasmiddelen in het distributiecentrum van een supermarktketen af te zetten.

Welke invloed heeft de nieuwe economie op het KOOP?

Als we het over het KOOP hebben, kunnen we er niet omheen dat het uiteindelijk de klanten zijn die bepalen hoe lang ze op een product willen wachten. Als je product generiek is, zal de klant een artikel van je concurrent nemen als jouw goederen niet op voorraad zijn. Het komt er dus op aan zo goed mogelijk te voorspellen waar in de leverketen jouw producten moeten zijn. Dat is al een eerste punt waar nieuwe technologie kan helpen. Forecasts kunnen veel betrouwbaarder gemaakt worden door rekening te houden met meer datapunten, en door een toegenomen transparantie van de hele keten.

Een andere strategie is natuurlijk om je product zo uniek te maken dat klanten er wel op willen wachten. ‘Uniek’ kan hier letterlijk worden genomen: door 3D-printen en andere flexibele productietechnieken is het mogelijk geworden om op maat van de klant iets te maken. Dat kan bovendien binnen een redelijke termijn en tegen een aanvaardbare kostprijs.
Een andere reden waarom de klant wil wachten, is als hij daardoor een lagere prijs verkrijgt. Chinese e-commerce webshops die artikels aan spotprijzen aanbieden, maar waar je dan wel verschillende weken op moet wachten, zijn hier een extreem voorbeeld van.

Technologie inzetten op de beste manier

Wanneer je het KOOP hebt bepaald, ligt de supply chain strategie vast. Er zijn tegenwoordig heel veel technieken die de flexibiliteit in de hele keten en de productie verhogen. Denken we maar aan cobots die flexibel te programmeren zijn of 3D printers. Maar dat is misschien niet de meest efficiënte manier van werken voor het KOOP. Hier kun je misschien beter in grotere volumes werken die toch door een voorraad worden gebufferd. Als je dergelijke grote lotgroottes produceert, loont het misschien eerder de moeite om te investeren in extra simulatie of sensoren om de productie zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.

Iedere omgeving is uiteraard anders. En het reduceren van efficiënte lotgroottes is een belangrijk aandachtspunt in de hele Lean-filosofie – ook voor het KOOP – maar het punt blijft dat afhankelijk van de karakteristieken niet iedere technologie evenveel return zal bieden. 

Verleg het KOOP tot na het ‘Order’

Producten bevatten meer en meer digitale componenten en software. Dat geeft de mogelijkheid om functionaliteit toe te voegen lang nadat de klant het product voor het eerst gebruikt. Tesla biedt kopers bijvoorbeeld de mogelijkheid om achteraf de autopilot te upgraden. Je betaalt dan wel iets meer dan wat je oorspronkelijk zou betalen, maar door op die manier creatief met opties om te gaan, laat je de klant meer keuze en wordt ook de productie vereenvoudigd. Natuurlijk zijn er grenzen aan die mogelijkheid. Je gaat niet een panoramisch dak of lederen zetels met software kunnen activeren. De zetelverwarming wordt wél in alle Tesla’s ingebouwd. Wil je toch een basismodel, dan is het gebruik ervan gewoon gedeactiveerd.

Waarom zouden we ‘Ontkoppelen’?

Eigenlijk is ontkoppelen een negatief woord. Het lijkt wel of we de klant loslaten. Is het daarom niet beter om te spreken van een ‘KlantenOrderPunt’? We ontkoppelen niet meer, maar gaan een permanente relatie met onze klant aan. Dat is het geval wanneer je producten als een dienst gaat aanbieden. De klant betaalt dan voor het gebruik en het nut dat hij van die dienst heeft. Hij zal bijvoorbeeld geen verlichtingsarmaturen meer kopen, maar betalen voor het licht dat de medewerkers ‘consumeren’. Het is aan de leverancier om in te staan voor het onderhoud, het verbruik en alle andere directe en indirecte kosten. Verhuurmogelijkheden bestaan al lang, maar door verschillende sensoren in te bouwen, ontstaan voordelen voor klant én leverancier. Een eenmalige verkoop wordt dan een langdurige dienstverlening met meerdere contactmomenten.